Protein everywhere: Fashion or real need?
From yogurts to cookies to ice cream, the market is flooded with the “protein” label. But do you really need to look everywhere for it?
Από γιαούρτια μέχρι μπισκότα και παγωτά, η αγορά έχει γεμίσει με το σήμα «protein». Αλλά χρειάζεται όντως να την αναζητάς παντού;
Ίσως κι εσύ να έχεις παρατηρήσει πως τα τελευταία χ ρόνια όλα γύρω μας έγιναν «πρωτεϊνούχα». Η βιομηχανία τροφίμων έχει μετατρέψει την πρωτεΐνη σε trend. Το ερώτημα είναι: πρόκειται για μια πραγματική διατροφική ανάγκη ή για ένα καλοστημένο παιχνίδι marketing;
Επιστημονική τεκμηρίωση
Οι πραγματικές ανάγκες
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του EFSA (2023) και του WHO, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης για υγιείς ενήλικες είναι περίπου 0.8–1.2 g/kg σωματικού βάρους.
Για κάποιον άνθρωπο 70 κιλών: ~56–84 g πρωτεΐνης/ημέρα.
Οι ανάγκες αυξάνονται σε αθλητές (1.2–1.9 g/kg) και σε καταστάσεις αυξημένων απαιτήσεων (π.χ. ανάρρωση, γηριατρική).
Τι δείχνουν οι μελέτες
Μετα-ανάλυση στο British Journal of Sports Medicine (Morton et al., 2018) έδειξε ότι η αύξηση πρωτεΐνης πάνω από ~1.6 g/kg/ημέρα δεν δίνει περαιτέρω όφελος στη μυϊκή μάζα για τους περισσότερους αθλούμενους.
Άλλη systematic review (Nutrients, 2020) επιβεβαιώνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στη Δύση λαμβάνουν ήδη αρκετή πρωτεΐνη από τη διατροφή τους.
Η υπερκατανάλωση ζωϊκής πρωτεΐνης συσχετίζεται η συνδέεται θετικά με διάφορους τύπους καρκίνου.
Επομένως, τα «πρωτεϊνούχα» προϊόντα συχνά είναι περιττά και ίσως και επικίνδυνα για τον μέσο άνθρωπο.
Το μάρκετινγκ
Η προσθήκη της λέξης protein σε ένα προϊόν δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είναι αυτόματα πιο υγιεινό. Αυτό είναι γνωστό ως “health halo effect”. Ένα μπισκότο με πρωτεΐνη μπορεί να εξακολουθεί να είναι πλούσιο σε ζάχαρη και λιπαρά.
Η ψυχολογική διάσταση
Γιατί όμως έχει τέτοια απήχηση;
Social comparison theory: βλέπουμε στο Instagram αθλητές με τέλειο σώμα που «τρέφονται με πρωτεΐνη» και πιστεύουμε ότι αν κάνουμε το ίδιο, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα.
FOMO (Fear of Missing Out): η αίσθηση ότι «αν δεν παίρνω αρκετή πρωτεΐνη, θα μείνω πίσω».
Illusion of precision: τα νούμερα σε ετικέτες (20g protein!) δίνουν αίσθηση ακρίβειας και ελέγχου, ενισχύοντας την ψυχολογική έλξη.
Μελέτες από το Appetite Journal δείχνουν ότι η παρουσία διατροφικών claims στις συσκευασίες μπορεί να μεταβάλλει άμεσα την αντίληψη της υγιεινότητας, ανεξάρτητα από τη συνολική θρεπτική αξία.
Μύθος vs Αλήθεια
Μύθος: Χρειάζομαι πρωτεΐνη σε κάθε προϊόν που τρώω.
Αλήθεια: Οι περισσότεροι άνθρωποι καλύπ τουν ήδη τις ανάγκες τους μέσω κανονικής διατροφής. Τα extra protein snacks δεν είναι απαραίτητα.
Συμπέρασμα / Τροφή για σκέψη
Η πρωτεΐνη είναι θεμέλιο της διατροφής μας – αλλά δεν χρειάζεται να βρίσκεται παντού. Αντί να κυνηγάς νούμερα στις ετικέτες, δώσε προσοχή στην ποιότητα και την ποικιλία των τροφών σου.Η πραγματική δύναμη δεν κρύβεται σε ένα μπισκότο με 20γρ πρωτεΐνης, αλλά στη συνέπεια και την ισορροπία της διατροφής σου.
Βιβλιογραφία
EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies. Dietary reference values for protein. EFSA Journal. 2023.
WHO/FAO/UNU Expert Consultation. Protein and amino acid requirements in human nutrition. 2007.
Morton RW, et al. A systematic review, meta-analysis and meta-regression of the effect of protein supplementation on resistance training-induced gains. Br J Sports Med. 2018.
Santesso N, et al. Effects of higher- versus lower-protein diets on health outcomes: a systematic review. Nutrients. 2020.
Wansink B, Chandon P. Health halos: how nutrition claims influence food perceptions. Appetite. 2014.